Blog: Artykuły

Indywidualne wzorce myślenia

2 września 2020
agsdix-smt2-person
Bernadetta Lis

Indywidualne wzorce myślenia, to koncepcja wyjaśniająca sposób postrzegania,przetwarzania i przyswajania informacji przez umysł w sposób swoisty dla każdego, oparta na doświadczeniu pracy z dziećmi i dorosłymi. Opracowana przez A. Powell i D. Markową, autorki książki „Twoje dziecko jest inteligentne”.

Nasz umysł pracuje „trawiąc” informacje na trzech poziomach: świadomym, podświadomym, nieświadomym. Każdy z tych stanów pełni w uczeniu się odmienną funkcję. Aby efektywnie uczyć się należy używać wszystkich trzech kanałów, ale kolejność posługiwania się nimi stanowi o różnicach w naszym sposobie postrzegania świata i uczenia się. Istnieje sześć zupełnie różnych sposobów spostrzegania świata.

Poznanie indywidualnego wzorca myślenia swoich dzieci, jak również własnego wzorca pozwala lepiej rozumieć różnice w funkcjonowaniu, myśleniu i uczeniu się, a tym samym lepiej rozumieć i szanować siebie i innych, akceptując odmienne style myślenia i działania.

Poniżej przedstawiam opisy „Indywidualnych wzorców myślenia”, może wśród nich odnajdziesz opis siebie, swojego partnera, dziecka..:)

Żywe Srebro

Najwłaściwszy sposób uczenia się: doświadczenie/słuchanie/patrzenie

Lubi doświadczać świata w sposób namacalny- przez dotyk, smak, zapach, eksperymenty manualne. Dziecko takie jest bardzo uczuciowe, pieszczoch. Lubi dotykać i być dotykane, jeśli potrzeba ta nie będzie zaspokajana w sposób pozytywny to młodsze dzieci mogą uciekać się do bicia, popychania, aby jakikolwiek rodzaj kontaktu nawiązać. Lubi też mówić o swoich uczuciach i osobistych doświadczeniach. Komfort fizyczny jest dla niego bardzo ważny. Nie należy zmuszać go, aby siedziało spokojnie, wiercenie pomaga mu skupić uwagę. Potrafi być bardzo wybredne, jeśli chodzi o pościel, meble, ubrania ( księżniczka na ziarnku grochu). Na jego twarzy nie odmalowują się emocje, mówi o nich jego ciało. Złość wyraża środkami fizycznymi, przez awantury, ciskanie przedmiotami, bicie itp. Pomóż mu znaleźć jakiś rodzaj aktywności fizycznej, do której może się uciec w przypadku złości. Dziecko o tym wzorcu potrafi dobrze uczyć innych czynności fizycznych, gdyż łatwo mu przełożyć działanie na słowa. Lubi opowiadać o tym, co robi, jak to robi, używa określeń kojarzonych z ruchem. Dyskusje na tematy abstrakcyjne nudzą je. Łatwo porozumieć się z nim werbalnie, jeśli dołączy się element ruchowy, np. spacer, grę w piłkę. Muzyka wywiera duży wpływ na stan emocjonalny takiego dziecka. Kojąca świetnie go wyciszy, a śpiewanie i granie na instrumentach może sprawiać mu wiele radości, jako forma twórczej ekspresji i wyładowania energii fizycznej.

Informacje docierające za pośrednictwem wzroku wywierają głęboki wpływ. Złe, krytyczne spojrzenia bardzo je ranią. Uśmiech, spojrzenie pełne uznania pozostawi trwałe wrażenie. Trzeba uczyć je starannie wybierać to, co ogląda. Program telewizyjny, fotografia, dzieło sztuki może pochłonąć je całkowicie i bezkrytycznie. Rozmowa o tym, co widziało pomaga mu w ocenie i dokonywaniu wyborów. Żywe Srebra bywają opornymi czytelnikami, trudno im skupić wzrok na drobnym druku. Niełatwo im czytać w skupieniu nie poruszając się. Czasem pomaga wodzenie palcem po stronicy, skuteczne jest też czytanie na głos. Pisanie może ich nużyć. Młodsze dzieci mogą mieć trudności z opanowaniem potrzebnej do pisania koordynacji wzrokowo- ruchowej. Dobrze, aby mogły poćwiczyć na dużych tablicach lub kawałkach papieru, pisząc na początku dużymi literami.

Warto namówić dziecko, aby spisywało swoje wspomnienia, opisywało zajęcia i przeżycia. Dobrze, aby przed odrabianiem lekcji pobawiło się na dworze lub potrenowało jakiś sport.

W szkole Żywe Srebra często oceniane są, jako „nadpobudliwe” i „mające trudności z koncentracją”. Nacisk na wzrok i ograniczenia fizyczne w tradycyjnej szkole sprawiają, że szkolne doświadczenia są źródłem frustracji. Żywe Srebra potrzebują dużo zabawy i czułości, oraz zainteresowania, gdy mówią o swoich nadziejach i marzeniach.

Wędrujący Poszukiwacz

Najwłaściwszy sposób uczenia się: doświadczenie/patrzenie/słuchanie.

Dzieci te, to zamknięci w sobie, spokojni miłośnicy natury o mocnej konstytucji, sprawiający wrażenie, jakby otaczała ich głęboka cisza. Są dobrze zorganizowane, uporządkowane i wrażliwe. Często pracują i bawią się same lub tylko z najbliższym przyjacielem. W dużej grupie szukają sobie miejsca, gdzie spokojnie mogą patrzeć i słuchać.

Jeśli wierzą w sukces, pracują pilnie. Zranione lub rozgniewane zamykają się w sobie, lepiej je wtedy zostawić w spokoju, nie wywierać presji słownej. Łagodnym dotykiem można ponownie nawiązać kontakt, gdy dziecko będzie gotowe. Odczuwa wszystko bardzo głęboko, ale trudno mu wyrazić emocje słowami.

Komfort fizyczny jest dla tych dzieci bardzo ważny. Wybierając ubrania kierują się wygodą i w pewnym stopniu ich wyglądem. Mają silną, zdrową potrzebę autentycznego kontaktu fizycznego: uścisku, przytulenia, poklepania po plecach. Na ogół lubią zwierzęta i lubią się nimi zajmować.

Uczenie się czytać metodą fonetyczną nie jest zalecane dla tych dzieci, ponieważ brzmienie słów nie przemawia do nich. Zwalniając tempo, aby odczytać nieznane słowo łatwo tracą z oczu kontekst. Pomaga im wodzenie palcem po stronie, jak również czytanie w ruchu. Robienie ilustracji do tekstu albo notatek pomaga im zapamiętać treść. Jeśli dziecko ma przygotować wypowiedź ustną dobrze, aby korzystało z notatek, rekwizytów i mogło się poruszać. Kanał wzrokowy jest dobrą drogą porozumiewania się z dzieckiem o tym wzorcu, warto pisać mu liściki, organizować zajęcia oparte na operowaniu obrazami, rozwijać zainteresowania sztuką. Może to być dla niego pozawerbalny sposób wyrażania uczuć.

Wędrujący Poszukiwacz nie lubi mówić o byle, czym, nie należy zmuszać go do rozmowy, bo to może spowodować, że jeszcze bardziej zamknie się w sobie. Nie lubi plotkować. Mówiąc, robi pauzy, jego odpowiedzi są krótkie, zwięzłe, ale często zdumiewająco oryginalne i wnikliwe. Używa zwrotów związanych z ruchem, określających działania i uczucia. Zadając mu pytanie trzeba dać mu czas na spokojne przemyślenie odpowiedzi. Dziecko to szuka swojej drogi zadając mnóstwo pytań, sprawdzając różne możliwości i wypróbowując je w praktyce. Nie należy odpowiadać na te pytania. Lepiej skierować uwagę dziecka z powrotem na jego osobę. Często dzieci te długo nie mówią, a potem zaczynają przemawiać całymi zdaniami. Gdy muszą siedzieć cicho, skupić wzrok na określonym obiekcie i słuchać wyłączają się. To, co się do nich mówi głęboko na nie wpływa. Szorstkie, nieprzyjemne, krytyczne słowa i ton mogą odbijać się echem w ich pamięci przez całe lata. W rozmowie z takim dzieckiem trzeba trzymać się prawdy i być precyzyjnym. Wspólne słuchanie jego ulubionej muzyki to wspaniała forma intymnego kontaktu. W szkole często te dzieci nie są doceniane, ich talenty nie są zauważane i wykorzystywane. Wycieczki i własne eksperymenty to dla nich najlepsi nauczyciele. Rodzice najlepiej pomogą swojemu dziecku najlepiej, gdy zapewnią mu dużo ruchu, jak i ciszę i trochę samotności oraz zapewnią możliwość rozwijania licznych zainteresowań.

Przewodnik Stada

Najwłaściwszy sposób uczenia się: słuchanie/ doświadczenie/patrzenie.

Dzieci o tym wzorcu lubią, by ich słuchać, rozmawiać z nimi i doceniać ich pomysły. Niełatwo przychodzi im słuchanie, często przerywają innym. Lepiej zapytać takie dziecko, „o czym mówiliście dzisiaj w szkole?” zamiast „co robiłeś?” Ułatwi się mu słuchanie, jeśli wprowadzi się je w temat rozmowy. Gdy są złe, krzyczą i kłócą się, dużo gestykulując. Nie zdają sobie sprawy, że ranią innych słowami.

Dzieci te cenią łatwe i proste wyjaśnienia. Bardzo lubią humor, nawet w poważnych sytuacjach. Potrzebują powtarzać to, co słyszały. Są wyczulone na niuanse języka, lubią wyszukany język. Ponieważ mają skłonność do przerywania i lubią być w centrum uwagi, trzeba wpajać im zasady kultury, ale im również nie należy przerywać. Należy wyraźnie określić, kiedy będziemy dyspozycyjni dla niego.

Trzeba rozwijać umiejętność słuchania u tych dzieci, ustalić granice tolerancji dla treści i tonu ich wypowiedzi i pamiętać, że one również łatwo odczytują uczucia z tonu czyjegoś głosu. Nauka czytania może być dla ich nudna, mają trudności z rozszyfrowaniem słów. Lubią, aby im czytać, a wtedy patrząc na tekst, zaczynają kojarzyć napisane słowa z wymawianymi dźwiękami. Ich słownictwo jest znacznie bogatsze, niż można by przypuszczać, widząc ich kłopoty z czytaniem.

Dzieciom o tym wzorcu trzeba dać możliwość współdecydowania o tym, co i jak mają robić. Łatwiej przystosowują się do reguł, gdy brały udział w ich ustalaniu (np. godziny pójścia spać, powrotów do domu itp.), gdyż cenią niezależność.

Muzyka wywiera duży wpływ na nastrój takiego dziecka. Taniec to dobry sposób na rozładowanie energii, której ma nieprzebrane zasoby. Uprawianie sportów również. Powinno mieć możliwość wybrania sobie dyscypliny, którą chce uprawiać. Mówienie o uczuciach wywołuje w nim potrzebę poruszania się, a ruch pomaga nabrać dystansu do własnych emocji. Nie należy wymuszać kontaktu wzrokowego, dziecko potrafi słuchać bez tego.

Dotyk pomaga mu się wyciszyć. Potrzebuje dużo dotyku i przytulania od osób, które kocha.

Przewodnicy Stada to wynalazcy i ideowcy. Trzeba zachęcać ich do analizowania swoich pomysłów i realizowania ich. Mają mnóstwo „genialnych pomysłów” i przeżywają rozczarowanie, gdy nie mogą spełniać swoich marzeń.

Przywiązują dużą wagę do swojego wyglądu. Fotografowanie może je peszyć, szczególnie pozowanie.

Przykre obrazy, które widziały mogą powracać w myślach przez całe lata. Trzeba uczyć ich krytycyzmu w stosunku do tego, co oglądają. Gdy jakiś program telewizyjny przyciągnie uwagę takiego dziecka, może pochłonąć je bez reszty i wywrzeć głęboki wpływ. Słowa pomagają mu w dokonywaniu ocen i świadomych wyborów. Przewodnicy Stada potrzebują przede wszystkim kogoś, kto cierpliwie ich wysłucha, przestrzeni do rozładowania swej potężnej energii i zachęty do realizacji marzeń.

Akrobata Słowny

Najwłaściwszy sposób uczenia się: słuchanie/patrzenie/doświadczenie.

Potrafi przegadać większość dorosłych, mówi się o takim dziecku, że jest „bystre”. Na ogół łatwo uczy się języków. Jego świat obraca się wokół słów, lubi opowieści, dowcipy. Uwielbia także podsłuchiwać intrygujące rozmowy dorosłych. Nauczyciele często zarzucają mu gadulstwo. Akrobatę Słownego trzeba uczyć uprzejmego słuchania innych, oraz tego, że istnieje komunikacja głębsza niż słowa. Dziecko o tym wzorcu jest wrażliwe na cudze słowa i ton, ale często nie jest świadome, że może ranić innych swoimi słowami.

Jest zazwyczaj zapalonym czytelnikiem, łatwo zapamiętuje ze słuchu. Zwykle osoby o tym wzorcu łatwo uczą się czytać, odpowiada im metoda fonetyczna. Lubią czytać na głos i słuchać, gdy ktoś im czyta.

Nie sprawia im kłopotów pisanie wypracowań, ortografia jak i zadania z przedmiotów ścisłych. Zwykle są dobrymi uczniami. Warto zachęcać takie dziecko do pisania opowiadań z różnymi zakończeniami i zwracać uwagę jak metafora wzbogaca doświadczenie. Potrzebuje dużo urozmaicenia w tym, co robi.

Aby opanować czynności manualne lub określone ruchy, potrzebuje słownej instrukcji. Akrobaci Słowni zwykle odrzucają rywalizację fizyczną. Potrzebują uczyć się wykonywać zadania fizyczne w indywidualny sposób, często bardzo powoli. Trzeba zachęcać ich pracować rękami i ciałem, wspierać każdy przejaw aktywności fizycznej, ale nie należy zmuszać ich do sportów drużynowych. Należy unikać żartów wkraczających w sferę fizyczną, tzn. łaskotek, szturchańców itp. Lepszy jest humor słowny. Dziecko o tym wzorcu zapytane o uczucia lub doznania zmysłowe- i tylko wtedy- traci mowę. Zamiast powiedzieć, co czuje będzie określać przyczyny swoich uczuć. Ale to, co widzi odczuwa bardzo głęboko. Aby okazać komuś ciepłe uczucia zwykle powie, co mu się w danej osobie podoba. Kontakt fizyczny, zarówno przyjemny jak i nieprzyjemny, na długo zapada mu w pamięć.

Wrażenie na takich dzieciach robi konfrontacja nauki z rzeczywistością, warto, więc ożywiać im naukę przykładami z życia i działalnością. Dobrze zapamiętują wielokrotnie powtarzając materiał, lubią też przesłuchiwać swój nagrany głos. Ważnym czynnikiem wpływającym na naukę może być spokój w domu, aby się skupić potrzebują ciszy. Akrobata Słowny może mieć problem z zaplanowanie i przewidywaniem czasu potrzebnego na wykonanie zadania, zdarza się, więc, że zaczyna coś i nie kończy. Czasem nie wie, co właściwie chciałby robić. Trzeba uczyć go dzielić zadania na etapy, wyznaczać realne terminy ich realizacji i urozmaicać rozkład zajęć. Warto namawiać je do prostych przedsięwzięć. Akrobatę Słownego należy zachęcać do odkrywania idei i problemów, które poszerzą jego horyzonty, oraz pomagać mu wydobywać i wyrażać to, co w nim ukryte.

Wszędobylski Obserwator

Najwłaściwszy sposób uczenia się: patrzenie/doświadczenie/słuchanie.

Dziecko o tym wzorcu sprawia wrażenie jakby chłonęło świat oczami i czuło to, co widzi. Uderza jego empatyczna energia. Jest wizualnym pedantem, źle mu się myśli w nieładzie. Łatwo zapamiętuje to, co zobaczy lub przeczyta. Najlepiej uczy się przez obserwację lub czytając instrukcję i próbując, ale bez ustnych wyjaśnień. Ważne jest, by wiedziało, że może podejmować próby i popełniać błędy nie narażając się na krytykę. Szorstkie lub ośmieszające uwagi mogą położyć kres wszelkiej nauce. W nauce czytania metoda fonematyczna nie jest skuteczna. Lepiej sprawdza się metoda wzrokowego rozszyfrowywania słów, w której dziecko posługuje się ilustracjami i uczy się, jak wyglądają poszczególne wyrazy. Lubi, aby mu czytać. Pomaga poruszanie się i wodzenie palcem po tekście.. Najłatwiej zapamiętuje pisząc, lubi wiernie notować to, co słyszy. Ma dobrą pamięć wzrokową. Pisanie pomaga mu skupić myśli na określonym temacie.

Wszędobylski Obserwator odczuje twoje zainteresowanie, jeśli okażesz je w formie wizualnej- listy, podarunki, kwiaty. Ma doskonałą koordynację wzrokowo- ruchową. Przoduje w grach komputerowych, lubi rozbierać przedmioty na części. Należy zachęcać go do aktywności fizycznej, gdyż w ten sposób znajduje ujście dla swoich uczuć i energii.

Jest też bardzo świadom uczuć innych ludzi i łatwo może zatracić poczucie własnej osobowości. Trzeba uczyć takie dziecko postrzegać sygnały cielesne oraz emocje, jako coś odrębnego. Należy też zachęcać je, aby uprzytamniało sobie, czego naprawdę chce, a nie poprzestawało na tym, czego, jak mu się wydaje, powinno chcieć. Musi uczyć się odkrywać własną indywidualność, gdyż łatwo daje sobie zaszczepić cudze zachowania. Najlepszym nauczycielem dla niego jest doświadczenie. Gdy może przyglądać się i próbować różnych możliwości, często samo znajduje dobre rozwiązania. Chociaż ma problemy z podejmowaniem decyzji nie lubi, aby decydować za niego, jest niezadowolone i narzeka. Na dziecko o tym wzorcu duży wpływ wywiera to, co mu się mówi na jego temat. Bardzo długo to pamięta, zarówno treści pozytywne, jaki i negatywne. Krytyka słowna i sarkazm zapada mu głęboko w serce. Mówiąc posługuje się zwrotami nawiązującymi do sfery wizualnej. Lubi zdawać niezliczone pytania, na które nie ma odpowiedzi. Gdy się próbuje mu odpowiedzieć mówi „ tak, ale…”.

W większym gronie raczej nie zabiera głosu, wypowiedzi ustne są dla niego stresujące, ale w znajomym towarzystwie dwóch trzech osób potrafi się rozgadać. Zadając pytanie trzeba dać mu czas na odpowiedź i mieć cierpliwość dla jego niespójnych opowieści. Musi mieć poczucie, że je słuchasz. Gdy wraca ze szkoły może potrzebować chwili ciszy i spokoju. Wszędobylscy Obserwatorzy rozkwitają w atmosferze miłości, którą widzą i czują dzięki rzeczom, jakie się dla nich robi.

Prezenter Gawędziarz

Najwłaściwszy sposób uczenia się: patrzenie/słuchanie/doświadczenie.

Dzieci o tym wzorcu są urodzonymi nauczycielami. Są otwarte, żywe i ciekawskie. Lubią mieć wszystko poukładane i czyste, ale nudzi je samo utrzymywanie porządku. Lubią porządkować, klasyfikować i oceniać rzeczy innych. Lubią robić notatki, pisanie pomaga skupić się im na temacie. Zapamiętują czytając, pisząc i przepowiadając na głos to, czego się mają nauczyć. Są zwykle żarliwymi czytelnikami. Typowa metoda fonematyczna dobrze się u nich sprawdza. Dobrze jest czytać wspólnie na głos.Wygląd jest dla nich bardzo ważny, ich strój jest często kolorowy z trafnie dobranymi dodatkami. Na ogół są ludźmi bardzo towarzyskimi. Lubią rozmawiać ze swoimi licznymi znajomymi, w słowa wkładają wiele uczuć i energii. Umieją mówić bardzo przekonująco, używają słownictwa obrazowego i odwołującego się do sfery wzrokowej. Są dobre w prowadzeniu dialogów, widzą dwie strony medalu. Dobrze jest uczyć je używania przenośni i analogii. Niechętnie mówią o uczuciach, chyba, że rozmówca budzi w nich zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Dzieci te odznaczają się głębią uczuć, ale chowają je dla siebie. To, co słyszy takie dziecko, głęboko zapada mu w serce. Muzyka potrafi zmienić jego nastrój, może je uspokoić lub pobudzić.

Prezenter Gawędziarz nie lubi rywalizacji na płaszczyźnie fizycznej. Woli sporty indywidualne. Agresja jest dla niego trudna do zniesienia i może pozostawić trwały uraz. Powtarzające się czynności nudzą go, potrafi wprowadzać swoje zmiany, czasem nie potrafi wytrwać przy zadaniu. Ma trudności z oszacowaniem czasu potrzebnego na wykonanie pracy. Trzeba pomóc mu podzielić zadanie na mniejsze etapy i ustalić termin zakończenia. Powinno odczuć skutki, gdy nie skończy czegoś na czas. Nie rób niczego za niego.

Dzieci o tym wzorcu są zwykle dobrymi uczniami, mają dobre oceny, ale często proces uczenia się jest u nich zbyt powierzchowny. Potrafią obkuć się na test, osiągnąć dobry wynik i zapomnieć. Warto włączyć w naukę element ruchu i doświadczenia. Dobrze pracują z komputerem. Warto również znaleźć miejsce na wyeksponowanie jego osiągnięć: dyplomów, nagród, szkiców, prac.

Trzeba zachęcać takie dzieci, aby doceniały swoje osiągnięcia. Warto opracować system przypomnień i nagród.

Pomożemy takiemu dziecku dając mu miejsce, w którym może błyszczeć, cierpliwie słuchać, gdy mówi o swoich uczuciach i zachęcać je do poszukiwań własnego celu i własnej wizji.

Ostatnie wpisy

Dyspraksja. Dziecko niezdarne czy dyspraktyczne?

Wprowadzenie do Dyspraksji: Co to Jest i Jakie są Jej Objawy? Dyspraksja zwane też zaburzenie rozwoju koordynacji bądź Syndrom Niezdarnego Dziecka to powszechnie znane zjawisko, chodź nie koniecznie utożsamiane z zaburzeniem rozumianym w kontekście choroby. Często...

Wzorce przywiązania

Wzorce przywiązania a zmysł dotyku Każdy człowiek rodzi się z biologicznie zakorzenionymi dwiema podstawowymi zdolnościami: zdolnością do miłości i zdolnością do uczenia się. To fundamentalna koncepcja Transkulturowej Psychoterapii Pozytywnej. Pierwsza oznacza...

Terapia ręki – czym jest?

Terapia ręki rozumiana jest zwykle jako praca nad usprawnianiem motoryki małej, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców. Terapia ręki to również praca z receptorami skóry i dostarczanie różnorodnych wrażeń dotykowych rozwijających funkcje...